Yazınla ilgilenmek, yalnızca okumak yoluyla da olsa, türlü üretkenlikler barındıran bir eylem. Edebiyat düş gücümüzü çalıştırıyor, zihnimizde yeni yollar açıyor, bazen daha önce kurmadığımız bağlantılar kurmamızı sağlıyor. Bazen okuduğumuz bir kitap bizde bir şeyleri tetikliyor ve bizi başka konulara, başka alanlara, başka sanat dallarına yönlendiriyor. Yeni şeyler tatmamızı sağlarken, zaten tanıdığımız şeylerde yeni lezzetler bulmamızın önünü de açıyor. Buradan hareketle Altı Üstü Kitap ekibi olarak birbirini çağrıştıran kitaplar ve filmlere ilişkin küçük bir liste hazırladık. Kurduğumuz koşutlukların çoğu film ve kitabın konusuna ilişkin değil, her iki yapıttan edindiğimiz duyguya, tada ve lezzete ilişkin. Bazılarında kitabı okurken aklımıza daha önce izlediğimiz film geldi ve kitapla filmde ortak bazı duygulara kapıldığımızı gördük. Bazen de filmi izlerken aklımıza bir anda kitap geliverdi. Birbirinden bağımsız iki sanat yapıtı arasında zihinlerimizde kurduğumuz bu bağlantı bizi eğlendirdi ve hem filmi, hem de kitabı yeni bir gözle görmemize olanak sağladı.

Cyrano de Bergerac ve Pardayanlar

Tiyatro tarihinin ikonlaşmış karakterlerinden Cyrano De Bergerac’ı, karakterin Gerard Depardieu tarafından beyaz perdede fedakarlık dolu aşkıyla, cesur şairliği ve tutkulu şövalyeliğiyle canlandırıldığı filmi izlemekten hoşlandıysanız, baba-oğul Pardaillanların tıpkı Bergerac gibi serseri maceralarına “No Merci” diyemeyeceğiniz bir 9 kitaplık seriyi öneririz.

Bonus: Filmin Jean Claude Petit imzalı müzikleri eşliğinde Pardaillanlar’ı okursanız Paris sokaklarında bir handa Cyrano ve Jean’d Pardaillan’ın birbirlerine maceralarını anlattıklarını bile hayal edebilirsiniz.

Addams Ailesi ve İntihar Dükkanı

Jean Teule’nin İntihar Dükkanı, ana kahramanları Tuvache ailesinin ünlü “Hayatta başarılı olamadınız mı? Bize gelin, ölümünüzü başaracaksınız!” sloganı ile bize hiç şüphesiz ki doğrudan Barry Sonnenfeld’in Addams Ailesi film serisini hatırlattı.

Kardaki İzler ve Winterkill

Wind River’ı izlerken akla C. J. Box’ın ünlü Joe Pickett serisinin, özellikle de Winterkill’in gelmemesi herhalde düşünülemez. ABD’nin yırtıcı doğası ve uçsuz bucaksız boş arazileriyle ünlü Wyoming eyaleti, bu gizemli ve zorlayıcı doğasıyla yalnızca gerilim öykülerine değil, pek çok gerilim yazarına da ev sahipliği yapıyor. Gerek Winterkill gerekse Wind River, okurda ve izleyicide uyandırdığı ıssızlık ve ürpertici bir ortada kalmışlık duygusunu sürükleyici birer gerilim öyküsüyle harmanlıyor. Bu yüzden de akla birbirlerini getiriyorlar.

Marslı ve Robinson Crusoe

Herhalde Robinson Crusoe’yu okurken pek çok kişinin aklına Andy Weir’ın romanından uyarlanan ve Ridley Scott’ın yönettiği bilimkurgu filmi Marslı gelmemiştir, ama Marslı’yı izlerken aklına Robinson Crusoe gelmeyen izleyiciyi bulmak da güçtür. Çünkü ıssız bir coğrafyada tek başına kalan ve bildikleri dünyaya geri dönmeye çalışan, bu süreçte de mahsur kaldıkları yeri ehlileştirmeye uğraşan iki ana karakterden söz ediyoruz. Anlatımda, işlenen temalarda ve filmin basbayağı uzayda geçmesinde koşutluklar aramak boş bir uğraş olur, yine de Marslı’nın Robinson Crusoe’dan ciddi biçimde etkilendiğini ve aslında temelde aynı öyküyü bambaşka bir biçimde anlattığını öne sürebiliriz. Bir kez bu bağlantıyı kurduktan sonra da filmle kitabı zihnimizde birbirinden koparmak kolay olmaz.